Ponad sto lat temu, 9 grudnia 1917 roku (wg. kalendarza gregoriańskiego), odbył się pierwszy Kurułtaj Krymskich Tatarów, posiedzenie narodowego zgromadzenia przedstawicielskiego, które ogłosiło utworzenie Krymskiej Republiki Ludowej, zatwierdziło konstytucję i oficjalne symbole władzy (flagę i hymn). Powołano parlament i rząd kierowany przez Nomana Czelebidżihana. Wybory do zgromadzenia odbyły się według demokratycznej formuły: były powszechne, kobiety i mężczyźni mieli równe prawa, a głosowanie było tajne. Przyjęto podstawowe prawa, które zawierały szereg zasad demokratycznych: równość kobiet i mężczyzn, zniesienie klas społecznych i przywilejów w środowisku krymskotatarskim, wolność słowa, sumienia, prawa do samostanowienia narodów oraz poszanowania praw mniejszości.
Krymska Republika Ludowa istniała jedynie do roku 1919, gdy Krym zajęty został przez bolszewików, którzy rozwiązali Kurułtaj. Jego tradycja odżyła wraz z Tatarami, powracającymi na Krym z wysiedleń dokonanych przez sowiecki reżim w roku 1944. W czerwcu 1991 roku odbył się drugi Kurułtaj, który stał się podstawą narodowej samoorganizacji Tatarów krymskich.
7 grudnia 2017 roku w Radzie Najwyższej Ukrainy (odpowiednik polskiego Sejmu) odbyło się uroczyste spotkanie poświęcone setnej rocznicy pierwszego Kurułtaja. Uczestniczyli w nim m.in.: Mustafa Dżemilew – legendarny przywódca krymskich Tatarów, Refat Czubarow – przewodniczący Medżlisu narodu Krymskotatarskiego, Ajder Rustamow – Mufti Duchowej Administracji Muzułmanów Autonomicznej Republiki Krymu, przewodniczący Rady Najwyższej Ukrainy, członkowie Gabinetu Ministrów Ukrainy, deputowani ludowi, a także pierwszy i trzeci prezydent Ukrainy – Leonid Krawczuk i Wiktor Juszczenko. Obecni byli ukraińscy i zagraniczni dyplomaci, członkowie Medżlisu, delegaci Kurułtaju, Mufti Rumunii, Mufti Litwy, przedstawiciele diaspory krymskotatarskiej, instytucji naukowych i stowarzyszeń publicznych. Muftiego RP Tomasza Miśkiewicza reprezentował członek Najwyższego Kolegium Muzułmańskiego MZR w RP Maciej Jakubowski.
Po odegraniu hymnu Ukrainy oraz Tatarów krymskich głos zabrał przewodniczący Rady Najwyższej Ukrainy Andrij Parubyj. Następnie Irina Łucenko, przedstawicielka Prezydenta Ukrainy w Radzie Najwyższej, odczytała pozdrowienia od głowy państwa. Kolejnym mówcą był Mustafa Dżemilew, który wygłosił przemówienie w języku krymskotatarskim. Zgromadzeni zgotowali mu owację na stojąco. Refat Czubarow, przewodniczący Medżlisu i Światowego Kongresu Tatarów Krymskich, wskazał w swoim wystąpieniu na zasadnicze zmiany dotyczące setnej rocznicy pierwszego Kurułtaja w stosunku do lat minionych od uzyskania suwerenności.
Wiceprzewodniczący Komisji Konstytucyjnej Ukrainy, przewodniczący grupy roboczej ds. przygotowań do poprawek do rozdziału X Konstytucji Ukrainy „Autonomiczna Republika Krymu”, Bogdan Butkiewicz w swoim przemówieniu mówił o historii i kulturze Krymu, wkładzie Tatarów krymskich we wspólną kulturę w różnych okresach. Przewodniczący duchowej administracji muzułmanów z Autonomicznej Republiki Krymu, Mufti Ajder Rustemow w swoim przemówieniu zauważył, że dzisiaj, podobnie jak przed stu laty, Tatarzy krymscy walczą o swoje prawo do ziemi. „Krym to Ukraina” – podkreślił. Ostatnim, który pogratulował uczestnikom uroczystego spotkania, był wiceprezydent Światowego Kongresu Tatarów Krymskich – Muchremin Szahin.
Spotkanie zakończyło się odegraniem dwóch hymnów – państwa ukraińskiego i narodowego krymskotatarskiego. Cała uroczystość transmitowana była na żywo w jednym z programów telewizji ukraińskiej. Po zakończeniu oficjalnej części, w hotelu „Kijów” odbyło się uroczyste przyjęcie w formie bufetu.
W następnym dniu miała miejsce międzynarodowa konferencja naukowa „Setna rocznica Kurułtaja: przeszłość, teraźniejszość i przyszłość” w Kijowskim Uniwersytecie Narodowym – Akademii Mohylańskiej, prowadzona przez Centrum Studiów Krymskich Uniwersytetu. W 16 referatach zaprezentowano dorobek naukowy oparty na historii kulturze, wydawnictwach i tradycji Tatarów krymskich.
