Trzy lata temu, w listopadzie 2014 roku, odbyło się pierwsze spotkanie Muftiego RP Tomasza Miśkiewicza z przedstawicielami tureckiej instytucji TIKA. Spotkanie to i nawiązany kontakt zaowocowały prawie dwudziestoma spotkaniami w Polsce i w Turcji. W czasie wizyt w Turcji, mufti spotykał się z głównym przewodniczącym dr. Serdarem Çamem oraz dyrektorem Departamentu ds. Europejskich, Mahmudem Cevikiem. W październiku delegacja z TIKA spotkała się z muftim przy okazji wizyty Prezydenta Republiki Turcji Recepa Tayyipa Erdoğana w Warszawie. Ostatnie spotkanie odbyło się w grudniu w Ankarze (https://mzr.pl/wizyta-muftiego-rp-tomasza-miskiewicza-w-ankarze/). W ciągu trzech lat współpracy udało się wypracować wzorową komunikację, zrozumienie dla wzajemnych potrzeb i oczekiwań. W tym czasie dzięki zaangażowaniu, poświęceniu i pracy muftiego wraz z zespołem architektów oraz dzięki wsparciu rządowej instytucji TIKA i ambasady Republiki Turcji w Warszawie zrealizowanych zostało kilka ważnych projektów służących polskiej społeczności tatarsko-muzułmańskiej.
TIKA (Turkish Cooperation and Coordination Agency, Turecka Agencja Współpracy i Koordynacji) to instytucja rządowa powstała w roku 1992 z potrzeby wspierania tureckiej, rozwojowej polityki zagranicznej. Od początku swojej działalności TIKA jest platformą współpracy i integracji wielu podmiotów zwłaszcza w państwach, z którymi Turcja dzieli wspólne wartości. Pierwszymi beneficjentami były kraje powstałe w wyniku rozpadu Związku Radzieckiego, m.in. Kazachstan, Tadżykistan, Uzbekistan i Turkmenistan. Organizacja TIKA współpracuje z instytucjami i organizacjami państwowymi, uniwersytetami, organizacjami non-profit oraz organizacjami sektora prywatnego, działając na rzecz rozwoju w 170 krajach. Republika Turcji dzieli się swoją wiedzą i doświadczeniem poprzez organizację TIKA od Pacyfiku do Azji Środkowej, od Bliskiego Wschodu i Afryki po Bałkany oraz od Kaukazu po Amerykę Południową. Wachlarz realizowanych projektów jest bardzo szeroki, wsparcie przekazywane jest w postaci pomocy strukturalnej służącej odnowie rolnictwa, infrastruktury, inwestycji, remontów, ale też zdrowia, edukacji i kultury.
W każdym regionie realizowane są inne projekty uzależnione od stopnia potrzeb, poziomu rozwoju danego miejsca lub lokalnej społeczności muzułmańskiej.
Oto prezentacja efektów współpracy:
- Bohoniki – projekt zrealizowany wiosną 2015 roku, oficjalnie oddany do użytku 23 maja 2015 roku. Dotyczył zagospodarowania terenu wokół meczetu w Bohonikach. Podjęte prace objęły: utwardzenie terenu kamieniem granitowym i kamieniem polnym, aranżację ogrodu wraz z nasadzeniem traw ozdobnych, kwiatów oraz roślin iglastych, montaż ław z siedziskami oraz oświetlenie terenu i obiektu.
- Warszawa – projekt zrealizowany w okresie od marca do maja 2015 r. na terenie Muzułmańskiego Cmentarza Tatarskiego przy ul. Tatarskiej 8. Polegał na kompleksowym remoncie budynku znajdującego się na terenie cmentarza wraz z urządzeniem sali modlitw, miejsca do obmywania ciał zmarłych, łazienkami oraz pomieszczeniem mieszkalnym. Ponadto wykonano utwardzenie terenu wraz ze ścieżkami oraz nasadzenie roślin iglastych i kwiatów.
- Suchowola – projekt remontu i rozbudowy tamtejszego Tatarskiego Centrum Kultury Islamu realizowany był w dwóch etapach, pierwszy w okresie od jesieni 2014 roku do maja 2015 roku, drugi od kwietnia 2016 do maja 2017 roku. Uroczyste otwarcie obiektu odbyło się 13 maja 2017 roku. Prace polegały na rozbudowie, nadbudowie i przebudowie istniejącego budynku oraz zagospodarowaniu terenu wokół niego. Budynek zyskał dodatkową kondygnację, na której mieści się mieszkanie imama oraz pokój gościnny, przeszklony taras oraz wieżę zwieńczoną kopułą, co nadaje mu orientalnego charakteru. Od podstaw urządzony został ogród z alejkami, fontannami i nasadzeniem kwiatów, krzewów i drzewek. Najważniejszą częścią jest sala modlitw na parterze, a także sala spotkań pod kopułką, biblioteka i sala wystawowa z ekspozycją poświęconą kaligrafii oraz historii suchowolskich Tatarów.
- Białystok – projekt zrealizowany od czerwca do sierpnia 2016 roku na rzecz lokalnej społeczności. Zadaniem projektu zainicjowanego przez Muftiego RP Tomasza Miśkiewicza było wsparcie Szkoły Podstawowej nr 28 w Białymstoku, przy ul. Warmińskiej 55, w której od wielu lat prowadzone są zajęcia religii muzułmańskiej dla dzieci i młodzieży, odbywają się spotkania okolicznościowe oraz próby Tatarskiego Zespołu Dziecięco-Młodzieżowego „Buńczuk”. W ramach projektu wymieniona została stara nawierzchnia placu przed szkołą oraz alejki. Nowy plac uzupełniony został ławkami.
Wyremontowana została również biblioteka szkolna wraz z czytelnią (malowanie, nowa podłoga z glazury) i wyposażona w niezbędny sprzęt: szafki, regały na książki, stoły, krzesła, komputery i najważniejsze – książki.
Oprócz pełnych realizacji, kilka zadań jest w toku; zakończyła się część koncepcyjna, uzyskiwanie pozwoleń i pozostaje oczekiwanie na wprowadzenie sprzętu na budowy. W najbliższych planach są następujące zamierzenia:
- Przekształcenie budynku gospodarczego w Suchowoli w dom muzyki i kuchni tatarskiej. Obiekt znajduje się na tej samej działce co Tatarskie Centrum Kultury Islamu.
- Renowacja minaretu przy meczecie w Gdańsku: wykonanie nowego pokrycia dachu, który jest w złym stanie technicznym, ponadto dzięki pracom remontowym ujednolicona zostanie kolorystyka meczetu i minaretu.
- Wykonanie ogrodzenia na zabytkowym Cmentarzu Tatarskim w Zastawku koło Terespola, w województwie lubelskim. Projekt zakłada ogrodzenie z elementów betonowych, kamienia i metalowych przęseł wraz z bramą wjazdową zwieńczoną półksiężycem oraz pamiątkowy obelisk.
TIKA popiera i wspiera starania Muftiego RP Tomasza Miśkiewicza, i jak zauważa dyrektor departamentu ds. europejskich TIKA, po etapie remontów i inwestycji przyjdzie czas na projekty edukacyjno-kulturowe, służące podtrzymywaniu i kształtowaniu tożsamości etnicznej i religijnej. A tych zdecydowanie zespołowi skupionemu przy Najwyższym Kolegium Muzułmańskim MZR w RP nie brakuje.
Barbara Pawlic-Miśkiewicz
Współpraca: Mufti RP Tomasz Miśkiewicz
mgr inż. Szymon Grzegorczyk
Fot. Andrzej Ignatowski
